Vượt ra mọi lời cường điệu, blockchain vẫn là một công nghệ chưa trưởng thành, với một thị trường non trẻ và công thức để thành công chưa thực sự rõ ràng. Vậy làm thế nào các công ty có thể xác định giá trị chiến lược cho blockchain đối với các khoản đầu tư lớn?

Hiện tại, trên thị trường có rất nhiều suy đoán về giá trị của blockchain, đặc biệt với Bitcoin - ứng dụng đầu tiên và được nhiều người biết đến nhất của blockchain khi xem xét giá cả và những biến động tăng vọt của nó. Không ngạc nhiên khi nhiều người chỉ biết đến trung điểm của blockchain là Bitcoin khi giá trị thị trường của nó tăng từ dưới 20 tỷ USD lên hơn 200 tỷ USD trong suốt năm 2017. Tuy nhiên, Bitcoin chỉ là ứng dụng đầu tiên của công nghệ blockchain đã thu hút sự chú ý của chính phủ và công nghiệp.

Khảo sát của World Economic Forum cho thấy 10% GDP toàn cầu sẽ được lưu trữ trên blockchain vào năm 2027. Nhiều chính phủ đã công bố các báo cáo về tiềm năng của blockchain, chỉ trong vòng hai năm qua đã có hơn nửa triệu ấn phẩm mới và 3.7 triệu kết quả tìm kiếm trên Google cho blockchain.

Hầu hết các đầu tư lớn cho blockchain đang được thực hiện. Nguồn vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup blockchain liên tục tăng trưởng và lên tới 1 tỷ USD trong năm 2017. Mô hình đầu tư blockchain cụ thể của những dự án Initial Coin Offering (ICO), việc bán token tiền điện tử trong một liên doanh mới, đã tăng vọt lên 5 tỷ USD. Những nhà công nghệ hàng đầu cũng đang đầu tư mạnh vào blockchain: IBM có hơn 1.000 nhân viên và đầu tư 200 triệu đô la vào Internet of Things (IoT) được tăng cường blockchain.

Vượt ra mọi lời cường điệu, blockchain vẫn là một công nghệ chưa trưởng thành, với một thị trường còn non trẻ và công thức để thành công chưa thực sự rõ ràng. Các thử nghiệm thiếu cấu trúc của các giải pháp blockchain thiếu đi đánh giá chiến lược về giá trị rủi ro hoặc tính khả thi của việc triển khai công nghệ này khiến các công ty gặp khó khăn khi ra quyết định đầu tư. Vậy làm thế nào các công ty có thể xác định giá trị chiến lược trong blockchain cho các khoản đầu tư lớn?

Nghiên cứu của McKinsey tìm cách trả lời câu hỏi này bằng cách đánh giá không chỉ tầm quan trọng chiến lược của blockchain đối với các ngành công nghiệp lớn mà còn xem xét loại hình công ty nào nên tiếp cận theo hướng nào. Phân tích chuyên sâu theo ngành, kết hợp với các cuộc phỏng vấn chuyên gia và công ty đã cho thấy hơn 90 cách thức sử dụng khác nhau cho blockchain trong các ngành công nghiệp lớn. (Xem sơ đồ tương tác của McKinsey tại link:

Nghiên cứu cho thấy ba điểm cốt lõi về giá trị chiến lược của blockchain:

+ Blockchain không phải là một công cụ xóa bỏ các bước trung gian để tạo ra giá trị, thực tế nó khuyến khích các ứng dụng thương mại cho phép.

+ Giá trị ngắn hạn của Blockchain chủ yếu là giảm chi phí trước khi tạo mô hình kinh doanh có khả năng chuyển đổi.

+ Phải mất từ 3-5 năm để Blockchain khả thi trên diện rộng, chủ yếu là do khó khăn trong việc giải quyết nghịch lý “hợp tác” để thiết lập các tiêu chuẩn chung.

Các công ty nên xem xét cách tiếp cận có cấu trúc sau trong chiến lược blockchain của mình:

1. Xác định giá trị bằng cách đánh giá thực tế và cẩn thận tác động và tính khả thi ở mức độ chi tiết và tập trung vào việc giải quyết các điểm yếu thực sự với các trường hợp cụ thể trong các ngành được chọn.
2. Nắm bắt giá trị bằng cách điều chỉnh các phương pháp chiến lược blockchain theo vị thế của công ty trên thị trường, kết hợp xem xét các biện pháp như khả năng định hình hệ sinh thái, thiết lập các tiêu chuẩn và giải quyết các rào cản pháp lý.

Với cách tiếp cận chiến lược đúng đắn, các công ty có thể bắt đầu chiết xuất giá trị trong ngắn hạn. Những doanh nghiệp chiếm ưu thế có khả năng thiết lập khối chuỗi blockchain trở thành các giải pháp thị trường sẽ có rất nhiều tiềm năng lớn để phát triển.

Blockchain là gì?

Blockchain được ví như một sổ cái phân tán hay còn gọi là cơ sở dữ liệu, được chia sẻ trên một mạng máy tính công cộng hoặc tư nhân. Mỗi nút máy tính trong mạng giữ một bản sao của sổ cái, vì vậy sẽ tránh trường hợp có bất kì điểm nào bị lỗi. Mỗi mẩu thông tin được mã hóa toán học và được thêm vào như một “khối” mới cho chuỗi các hồ sơ lịch sử. Các giao thức đồng thuận khác nhau được sử dụng để xác nhận một khối mới với những thành phần tham gia khác trước khi nó được thêm vào chuỗi. Điều này ngăn chặn gian lận hoặc chi tiêu gấp đôi mà không yêu cầu một cơ quan điều khiển trung ương. Sổ cái cũng có thể được lập trình với "hợp đồng thông minh", một tập hợp các điều kiện được ghi lại trên blockchain, để các giao dịch tự động kích hoạt khi các điều kiện được đáp ứng. Ví dụ: hợp đồng thông minh có thể được sử dụng để tự động thanh toán các khoản bồi hoàn bảo hiểm.

Hình 1: Năm quan niệm sai lầm phổ biến về những lợi thế và hạn chế của blockchain / Nguồn: McKinsey

Lợi thế cốt lõi của Blockchain là phân cấp, bảo mật mật mã, minh bạch và bất biến. Nó cho phép thông tin được xác minh và giá trị được trao đổi mà không cần phải dựa vào thẩm quyền của bên thứ ba. Thay vì có một dạng khối đơn lẻ của blockchain, công nghệ có thể được cấu hình theo nhiều cách để đáp ứng các mục đích và yêu cầu thương mại của từng trường hợp sử dụng nhất định.

Hình 2: Sáu hạng mục sử dụng của blockchain chia theo hai nhu cầu chính / Nguồn: McKinssey

Để hiểu rõ về sự đa dạng trong ứng dụng blockchain, McKinsey đã chia trường hợp sử dụng blockchain thành sáu loại trên với hai chức năng cơ bản — lưu giữ hồ sơ và giao dịch. Một số ngành có ứng dụng trên nhiều hạng mục, trong khi một số ngành khác chỉ tập trung vào một hoặc hai hạng mục.

Khung đánh giá này cùng với phân tích theo từng trường hợp sử dụng và theo ngành, sẽ cho thấy bản chất và khả năng tiếp cận giá trị chiến lược của blockchain. Đón đọc Phần 2 "Ba điểm cốt lõi về giá trị chiến lược của blockchain"

Hà Thủy

Lược dịch theo McKinsey

-----------------------------------------

Tác giả: Brant Carson, Giulio Romanelli, Patricia Walsh và Askhat Zhumaev

Vietnam Report