Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã chính thức được thông qua và dệt may được đánh giá là ngành hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định này. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải doanh nghiệp nào cũng đủ khả năng đáp ứng điều kiện để tận dụng cơ hội từ CPTPP.

Nhiều doanh nghiệp muốn tận dụng CPTPP để tăng tốc

Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, ông Nguyễn Văn Thời, Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư và thương mại TNG (TNG) cho biết, TNG đã có sự chuẩn bị để đón đầu cơ hội từ CPTPP.

"TNG đã xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Canada từ hơn 10 năm nay. Khi CPTPP được thông qua, TNG sẽ có nhiều thuận lợi hơn, bởi hàng hóa xuất xứ từ Việt Nam được giảm thuế và cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm dệt may từ Trung Quốc, các đơn hàng theo đó sẽ tăng cao hơn. TNG cũng đã dự phòng nguồn nguyên liệu từ trước để đáp ứng tốc độ tăng trưởng của đơn hàng", ông Thời cho hay.

Theo ước tính của Chủ tịch TNG, nhờ CPTPP, lượng đơn hàng của Công ty xuất sang thị trường Canada sẽ tăng khoảng 6-7% trong năm nay, thậm chí có thể đạt tới 10%. Theo đó, có thể đem về cho TNG khoảng 10 triệu USD, cao gấp 3 lần so với năm 2017.

Trả lời thắc mắc, liệu TNG có gặp vướng mắc trong việc chứng minh nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, ông Nguyễn Văn Thời cho rằng, điều này không còn quá khó khăn. Chủ tịch TNG cho biết, hiện một số nguyên liệu trong nước như vải lót, vải bông, chỉ… đã đáp ứng được yêu cầu của phía nhập khẩu, giúp TNG chủ động được nguồn nguyên liệu.

 “Từ đầu năm đến nay, các mặt hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam vẫn trong xu hướng tăng trưởng, dự kiến đạt khoảng 40% trong quý I này và 30% vào cuối năm 2018. Với CPTPP, dệt may Việt Nam đang có bước phát triển thuận lợi và tương lai rộng mở”, Chủ tịch TNG nhấn mạnh.

Ông Trương Văn Cẩm, Phó chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam nhìn nhận, tham gia CPTPP sẽ giúp Việt Nam đẩy mạnh tăng trưởng xuất khẩu, cũng như thay đổi cơ cấu thị trường xuất khẩu theo hướng cân bằng hơn.

"Năm 2017, ngành dệt may đã khá thành công khi đem về 31 tỷ USD (tăng trưởng 10,23%). Trong năm 2018, con số này được kỳ vọng sẽ tăng thêm 3 tỷ USD", ông Cẩm nói.

Trong năm 2017, tuy đã rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), nhưng Mỹ vẫn là thị trường lớn nhất của xuất khẩu dệt may Việt Nam, đạt giá trị 12,58 tỷ USD và chiếm tỷ trọng hơn 48% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Việc Mỹ rời TPP tạo tiền đề cho CPTPP ra đời. Theo đó, cục diện thị trường xuất khẩu được dự báo sẽ có những chuyển dịch đáng kể, bởi doanh nghiệp Việt sẽ có thêm nhiều cơ hội tiếp cận thị trường mới, mà không quá phụ thuộc vào một thị trường lớn như Mỹ.

Ông Lê Tiến Trường, Phó chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Tổng giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho rằng, ngành dệt may có động lực để tăng trưởng tốt hơn sau khi 11 nước thành viên CPTPP cùng đồng lòng ký kết Hiệp định.

Theo ông Trường, dù CPTPP không có Mỹ tham gia, nhưng vẫn có 2 thị trường lớn tiềm năng là Úc và Canada để doanh nghiệp Việt Nam tận dụng cơ hội. Đây là các thị trường sử dụng hàng dệt may lớn, với khoảng 10 tỷ USD một năm. Hiện thị phần xuất khẩu dệt may của Việt Nam vào 2 thị trường này còn khá khiêm tốn, vào khoảng 500 triệu USD. 

"Vinatex hiện đang nỗ lực phối hợp với cơ quan thương vụ 2 nước để được hỗ trợ cung cấp thông tin trong việc thực thi CPTPP, qua đó tận dụng mọi cơ hội để sớm thâm nhập các thị trường này", lãnh đạo Vinatex cho hay.

Ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam nhận định, trong bối cảnh hiên nay, các ngành sử dụng nhiều lao động như dệt may, da giày vẫn được lợi từ CPTPP.

"Việt Nam sẽ không chỉ tận dụng được lợi thế giao thương với các nước thành viên trong CPTPP, mà còn có thể tiếp cận các quốc gia và vùng lãnh thổ đang mong muốn tham gia Hiệp định như Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia và Philippines", ông Hải phân tích và cho biết thêm, dự kiến lợi ích các bên tham gia CPTPP sẽ tăng gấp 3 lần trong năm 2018, tương đương khoảng 500 tỷ USD.

Không ít doanh nghiệp tỏ ra e ngại

Bên cạnh những doanh nghiệp thể hiện sự hào hứng với CPTPP, thì không ít doanh nghiệp vẫn tỏ ra e ngại với hiệp định này. Chia sẻ với Báo Đầu tư Chứng khoán, lãnh đạo một công ty may tại Sài Gòn cho biết, ông chưa tìm ra giải pháp đáp ứng các yêu cầu về nguồn gốc, xuất xứ theo quy định của CPTPP. Theo vị lãnh đạo này, nếu đầu tư vào khâu nguyên liệu như sợi, nhuộm, dệt… thì đòi hỏi doanh nghiệp phải có vốn lớn, trong khi ngành công nghiệp phụ trợ cho ngành dệt may gần như chưa có cải thiện.

Cùng chung quan điểm, ông Phí Ngọc Thịnh, Tổng giám đốc CTCP May Hồ Gươm nhìn nhận, mặc dù dệt may được đánh giá là ngành sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ CPTPP, nhưng doanh nghiệp ngành này vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, đơn cử như việc chứng minh nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm.

Theo ông Thịnh, hiện nay, nguyên liệu vải mà các công ty may tại Việt Nam sử dụng đa phần nhập từ Trung Quốc, trong khi nước này không tham gia CPTPP, nên những sản phẩm dệt may có vải xuất xứ từ Trung Quốc sẽ không được hưởng ưu đãi thuế từ hiệp định này.

Đánh giá việc nhiều doanh nghiệp đang kỳ vọng vào việc mở rộng thị trường xuất khẩu dệt may tới Úc và Canada, ông Phí Ngọc Thịnh cho rằng, trong bối cảnh tỷ lệ hàng xuất khẩu được sang thị trường này còn hạn chế, để thâm nhập được 2 thị trường này là không hề đơn giản, nhất là khi doanh nghiệp vẫn đang loay hoay với bài toán chứng minh xuất xứ.

Theo Chủ tịch HĐQT CTCP May Garmex Sài Gòn, cần thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ phát triển để trong vài năm tới, theo lộ trình cam kết, các doanh nghiệp trong ngành dệt may đáp ứng được yêu cầu về quy tắc xuất xứ và hưởng lợi nhờ thuế giảm.

Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, ông Trương Văn Cẩm cho rằng, doanh nghiệp trong nước băn khoăn là dễ hiểu, bởi vấn đề này đã được đưa ra bàn thảo từ nhiều năm trước, nhưng việc tiến hành vẫn còn chậm chạm, khiến tốc độ phát triển của ngành công nghiệp phụ trợ dệt may Việt Nam vẫn chưa theo kịp nhu cầu.

Trong khi đó, các doanh nghiệp FDI được nhìn nhận sẽ "nhanh chân" hơn doanh nghiệp nội trong việc tận dụng ưu đãi thuế từ CPTPP, khi họ có đủ tiềm lực để giải quyết các vấn đề mà doanh nghiệp trong nước đang gặp phải.

Thực tế cho thấy, cạnh tranh trong ngành dệt may luôn khốc liệt. Đà tăng trưởng của doanh nghiệp dệt may nói riêng và ngành dệt may nói chung phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là khả năng tận dụng thành công cơ hội từ các hiệp định kinh tế song phương và đa phương, bên cạnh có chiến lược, chiến thuật kinh doanh hợp lý.

Theo tính toán của ông Lê Tiến Trường, nếu không có CPTPP, việc duy trì tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu trên 3 tỷ USD trong những năm tới là hết sức khó khăn đối với ngành dệt may Việt Nam. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của CPTPP hay Hiệp định thương mại Việt Nam - EU, kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may có thể đạt được mức tăng trưởng này. Theo đó, mục tiêu cán đích 34 tỷ USD năm 2018 có nhiều dư địa để hoàn thành. 

Hải Minh

Tổng hợp

Vietnam Report